لطفی کارشناس ارشد عمران (مدیریت ساخت) و مدرس دانشگاه در حوزه BIM مطرح کرد؛
BIM ابزار کلیدی برای برنامهریزی تخلیه و مدیریت ریسک آتشسوزی پس از زلزله در ساختمانهای بلندمرتبه
در همایش «ایمنی حریق در ساختمانهای شهری؛ چالشها و راهکارهای مهندسی» در قزوین، نفیسه لطفی، کارشناس ارشد عمران (مدیریت ساخت) و مدرس دانشگاه در حوزه BIM، با ارائه تحلیلی جامع از چارچوب BIM-based برای برنامهریزی تخلیه ساکنان در شرایط آتشسوزی پس از زلزله، این فناوری را ابزاری حیاتی در ارتقای ایمنی و مدیریت بحران شهری معرفی کرد.
به گزارش روابط عمومی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین، لطفی در سخنرانی خود به بررسی پیچیدگیها و بحرانی بودن پدیده آتشسوزی پس از زلزله (Post-Earthquake Fire – PEF) پرداخت و تأکید کرد که ترکیب خرابی سیستمهای اطفاء حریق، آسیب اجزای غیرسازهای، انسداد معابر و رفتارهای غیرقابل پیشبینی جمعیت، باعث میشود این حوادث به سرعت از کنترل خارج شوند. وی با اشاره به نمونههایی چون زلزله کوبه ۱۹۹۵ و زلزله شیلی ۲۰۱۰ یادآور شد که در برخی موارد، تلفات ناشی از آتشسوزی بیش از خود زلزله بوده است.
لطفی با اشاره به نقش فناوری مدلسازی اطلاعات ساختمان (BIM) در مهندسی ایمنی حریق، توضیح داد: BIM فراتر از یک مدل سهبعدی گرافیکی است و بهعنوان یک Digital Twin امکان شبیهسازی رفتار ساختمان در سناریوهای بحرانی و ارزیابی عملکرد سیستمها را فراهم میکند. او چارچوب پیشنهادی خود را مبتنی بر تلفیق مدلهای Revit-BIM با تحلیلهای دینامیکی حریق و دود در نرمافزارهای FDS و PyroSim معرفی کرد تا امکان ارزیابی همزمان پویایی آتش، تخلیه انسانها و تأثیر اجزای آسیبدیده فراهم شود.
در این پژوهش، سه سناریوی آتشسوزی شامل آتشسوزی یکطبقه، چندطبقه و آتریوم مرکزی شبیهسازی شده است و پارامترهایی مانند غلظت گازهای سمی، دما و سرعت انتشار دود در ارتفاعهای مختلف مورد تحلیل قرار گرفتهاند. نتایج نشان داد که در ساختمانهای بلندمرتبه با کاربری مختلط، غلظت گازهای سمی در کمتر از ۱۰ دقیقه به سطح خطرناک میرسد و انتشار دود از طریق سقفهای کاذب و نما، سرعت تخلیه را بهشدت کاهش میدهد.
وی چندین راهکار عملی برای ارتقای ایمنی تخلیه ارائه کرد؛ از جمله استفاده از Smoke Curtains برای کنترل حرکت دود، افزایش ظرفیت خروج از طریق Rescue Chutes، نصب نوارهای فسفری هدایت مسیر، بهکارگیری مصالح نسوز و پیشبینی رفتار تخلیه با استفاده از BIM در مرحله طراحی.
لطفی در جمعبندی سخنان خود تأکید کرد: «BIM نه تنها یک ابزار طراحی، بلکه ضرورتی در مهندسی ایمنی حریق و مدیریت بحران شهری است.» او خاطرنشان کرد که چارچوب ارائهشده میتواند بهعنوان الگویی برای توسعه سامانههای هوشمند پیشبینی و مدیریت ریسک در پروژههای بلندمرتبه کشور مورد استفاده قرار گیرد و گامی مؤثر در جهت دستیابی به ایمنی پایدار در محیطهای شهری لرزهخیز باشد.