درخواست جدی معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین در اجلاس کشوری:
نوسازی بافت‌های فرسوده نیازمند عبور از چالش‌های ساختاری، نهادی و مالی است
علمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین در نهمین اجلاس کشوری شهرسازی و معماری، با ارائه گزارشی تحلیلی از وضعیت نوسازی در محلات هدف بازآفرینی، خواستار ورود جدی دولت و نهادهای اجرایی به حل چالش‌های نهادی، تأمین مالی و هماهنگی بین‌بخشی در مسیر بازآفرینی شهری شد.
به گزارش روابط عمومی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین؛ در جریان نهمین اجلاس کشوری شهرسازی و معماری؛ سیدمحمد علمی در سخنرانی تخصصی، چالش‌های موجود در مسیر نوسازی بافت‌های فرسوده شهر قزوین را تبیین و بر ضرورت مشارکت مؤثر همه دستگاه‌های مرتبط تأکید کرد.
وی با اشاره به سابقه و حجم بالای بافت‌های ناکارآمد در قزوین و تجارب موفق در برخی محلات، خاطرنشان کرد که بدون رفع موانع ساختاری و نهادی، امکان توسعه پایدار و تحقق اهداف بازآفرینی میسر نخواهد شد.
در این ارائه، چالش‌های محوری در ۵ دسته اصلی مطرح شد: ۱. چالش‌های مربوط به تسهیلات نوسازی در بافت‌های فرسوده - ضرورت مشارکت بانک‌های عامل در پرداخت تسهیلات بازآفرینی با وجود نیاز بالا در محلات هدف -ضرورت افزایش تعامل بانک شهر به‌عنوان یکی از بانک‌های مرتبط با مجموعه مدیریت شهری برای ایفای نقش فعال‌تر در تامین منابع نوسازی ۲. چالش‌های نهادی و بین‌بخشی در نوسازی شهری -لزوم مشارکت جدی ادارات خدمات‌رسان از جمله آب، برق و گاز در نوسازی زیرساختی بافت‌های هدف -عدم همراهی سازمان تأمین اجتماعی در اعمال معافیت بیمه‌ای با وجود تخفیف ۱۰۰ درصدی صدور پروانه توسط شهرداری قزوین؛ -تأکید بر اینکه بدون هماهنگی دستگاه‌ها و کاهش هزینه‌های جانبی برای مردم و سازندگان، روند نوسازی با کندی ادامه می‌یابد. ۳. لزوم بهره‌گیری از ظرفیت‌های مولدسازی در کمک به نوسازی بافت
معاون شهرسازی شهرداری قزوین مولدسازی دارایی‌های شهری را ابزاری مهم برای تأمین مالی پروژه‌های بازآفرینی دانست و خواستار تعریف سازوکار مشخص و اختصاص منابع از این محل شد. ۴. نقش شرکت بازآفرینی شهری و اجرای طرح‌های کلید به کلید -وی با اشاره به کمبود زمین برای جابه‌جایی ساکنان، خواستار مشارکت فعال شرکت بازآفرینی در اختصاص زمین برای اجرای طرح "کلید به کلید" شد. این اقدام به گفته او می‌تواند محرکی برای آغاز پروژه‌های نوسازی در محلات با تراکم بالا و فرسودگی شدید باشد. ۵. ضرورت تفویض اختیار به شهرداری‌ها در پروژه‌های محرک توسعه محله
در ادامه این سخنرانی، علمی تأکید کرد که یکی از موانع اصلی در اجرای پروژه‌های محرک توسعه، تمرکز اختیارات در سطح ملی یا استانی است.
وی خواستار تفویض اختیار به شهرداری‌ها برای آغاز، جذب سرمایه‌گذار و اجرای طرح‌های محلی شد.
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین در بخش دیگری از سخنان خود به تحلیل روند سیاست‌های بازآفرینی شهری در سطح ملی و بین‌المللی اشاره و بیان کرد: در سیاست‌های نوین بازآفرینی، تأکید بر نگرش فرابخشی، نگاه یکپارچه و ارتقاء پایداری در ابعاد اجتماعی، کالبدی و اقتصادی است. همان‌طور که نظریه‌پردازانی مانند رابرتز، سایکس و راوتز مطرح می‌کنند، بازآفرینی باید مبتنی بر شناخت محیط، مشارکت مردم و پیوند ساختارها باشد.
علمی به تشریح وضعیت بافت‌های ناکارآمد شهری در قزوین پرداخت و گفت: در حال حاضر در شهر قزوین، ۶۴۹هکتار بافت فرسوده و ۳۵۵ هکتار سکونتگاه غیررسمی مصوب داریم که در مجموع ۱۰۰۴ هکتار محدوده هدف بازآفرینی را تشکیل می‌دهد، این محدوده‌ها بر اساس ۲۷ شاخص که توسط شورای عالی شهرسازی ابلاغ گردیده تعیین شده است.
وی در خصوص مطالعات تدقیق محدوده‌های هدف بازآفرینی شهری توضیح داد: در سال ۱۴۰۲ با تصویب شورای اسلامی شهر، مطالعات تدقیق محدوده‌های هدف بازآفرینی در قالب قراردادی با مشاور آغاز شد، در این مطالعات، چهار گونه اصلی ناکارآمدی شامل بافت فرسوده، بافت تاریخی، سکونتگاه غیررسمی و محدوده‌های دارای مخاطرات محیطی و انسان‌ساز به‌صورت دقیق تحلیل و نقشه‌برداری شده‌اند.
وی درباره شاخص‌های کلیدی در ارزیابی وضعیت محلات هدف گفت: برای اولویت‌بندی مداخلات، شاخص‌هایی مانند مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز (مثل مجاورت با گسل یا خطوط برق)، کیفیت محیطی (عرض معابر، دسترسی به خدمات) و شاخص‌های اجتماعی (مثل تحصیلات، بیکاری، تراکم جمعیت، و قیمت مسکن) مورد تحلیل قرار گرفت، این داده‌ها پایه تصمیم‌گیری‌های ما هستند.
علمی به تدوین بسته‌های تشویقی کالبدی برای نوسازی اشاره و بیان کرد: شهرداری قزوین با هدف تسهیل فرآیند نوسازی، پنج بسته تشویقی کالبدی تعریف کرده است که شامل واگذاری زمین معوض، اسکان موقت، مشوق‌های مالی و اداری، افزایش سطح اشغال و تراکم ساختمانی و کاهش هزینه‌های صدور پروانه و پارکینگ است. این بسته‌ها بر اساس مصوبات شورای عالی شهرسازی در حال اجراست.
معاون شهردار به بررسی وضعیت اجرای نوسازی در محلات منتخب پرداخت و اظهار کرد: در محله هادی‌آباد، از اسفند ۱۴۰۲ تا فروردین ۱۴۰۴ تعداد پروانه‌های ساختمانی صادره ۷۴ مورد، تعداد پلاک های در حال نوسازی ۶۷۲ مورد بوده و همچنین بیش از ۳۰۰ پلاک نوسازی شده است. همچنین پروژه‌های محرک توسعه در محلات دیمج، سعدی، راه‌آهن و نواب جنوبی از جمله اقدامات عملی موفق شهرداری در زمینه بازآفرینی بوده‌اند که می‌توانند به‌عنوان الگوی بومی‌شده مطرح شوند.
وی تأکید کرد که نوسازی بافت‌های ناکارآمد، نه‌تنها نیازمند بودجه، بلکه نیازمند سیاستگذاری یکپارچه، همدلی نهادهای اجرایی و رویکرد خلاقانه در مدیریت شهری است.
وی در پایان افزود: اگر می‌خواهیم بافت‌های ناکارآمد را به فرصت‌های شهری تبدیل کنیم، باید اعتماد مردم را جلب، موانع اداری را حذف، و مشارکت بین‌بخشی را تقویت کنیم.
نهمین اجلاس کشوری شهرسازی و معماری با محوریت چالش‌های بازآفرینی شهری تا اول خردادماه ادامه دارد و یکی از رویدادهای تأثیرگذار در جهت هم‌افزایی مدیران و سیاست‌گذاران حوزه شهرسازی کشور به‌شمار می‌رود.
