معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین

به گزارش روابط عمومی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین؛ باجلان با بیان اینکه محدوده‏های بازآفرینی شهری و سیاست‏های ضوابط تشویقی کالبدی در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری در راستای احیاء و نوسازی در این محدوده‌ها به مناطق چهارگانه شهرداری قزوین ابلاغ شده است، گفت: مدیریت شهری قزوین توانسته برای اولین بار در کشور پروژه تدقیق محدودهای بازآفرینی شهری و تدوین سیاست ها و ضوابط تشویقی در بافت فرسوده و ناکارآمد شهری را به صورت محله به محله تهیه کند و اکنون جهت اجرا به مناطق چهارگانه شهرداری قزوین ابلاغ شده است و شهروندان می‌توانند جهت کسب اطلاعات بیشتر به مناطق چهارگانه شهرداری قزوین و یا به آدرس https://shahrsazi.qazvin.ir مراجعه کنند.

وی با اشاره به اینکه این پروژه بر اساس مصوبه شورای عالی شهرسازی و معماری در راستای توسعه و تامین مسکن با توجه به کمبود زمین در اراضی درون شهری و احیا بافت فرسوده تهیه گردید، تصریح کرد: این اقدام با همکاری همه جانبه مدیریت شهری با برگزاری جلسات متعدد تهیه و تدوین گردید.

  وی مساحت بافت فرسوده مصوب شهر قزوین را 504 هکتار، مساحت سکونتگاه غیررسمی مصوب را 18 هکتار و مساحت کل محدوده‏های هدف بازآفرینی مصوب را 522 هکتار بیان و عنوان کرد: شیوه‌نامه شناسایی محدوده‌ها و محلات ناکارآمد شهری مصوب شورای عالی شهرسازی و معماری بر اساس سرفصل‌های کیفیت محیطی کالبدی و مسکن و مبتنی بر زمینه، مخاطرات طبیعی و محیطی و انسان ساز و کیفیت زندگی با محوریت منزلت اجتماعی، وضعیت خدمات و زیرساخت‌های شهری و توان اقتصادی بود.

باجلان بیان کرد: در تعیین محدوده‌های هدف بازآفرینی محله‌های آبگیلک، باغ دبیر و شمال نادری حذف گردید و محله‌های حیدری، نواب جنوبی، راه آهن و اصفهان و همچنین سکونتگاه‌های غیررسمی کوی بهار، پشت هتل قدس و باغ نشاط اضافه گردید.

وی در خصوص حذف محله آبگیلک از بافت فرسوده گفت: این محله با اجرای سیاست‌های نوسازی بافت از دهه 90 تاکنون، بازسازی و نوسازی بیش از 70 درصد محله، تدوین ضوابط مطابق با طرح تفصیلی شهر و رونق ساخت و ساز و پروژه های محرک توسعه حذف گردید.

باجلان ادامه داد: به علت ساخت‏وسازهای صورت گرفته در محلات آبگیلک، باغ دبیر و شمال نادری، این محلات از محدوده‏های هدف بازآفرینی حذف شدند.

این مسئول اضافه کرد: دو محله اصفهان و راه‏آهن در جنوب شهر قزوین و در مجاورت ایستگاه راه‏آهن و همچنین محله نواب جنوبی در مجاورت محله شیخ‏آباد به محدوده بافت فرسوده اضافه شدند.

وی گفت: نواحی منفصل شامل اسماعیل‏آباد، روستاهای سه گانه (حسن‏آباد، نجف‏آباد، وثوق‏آباد)، ناصرآباد، چوبیندر و خیرآباد و مشعلدار همراه با محدوده‏های شیشه (مجاور بلوار میرزا کوچک خان) و آزادی (مجاور جاده اقبالیه) به محدوده سکونتگاه‏های غیررسمی شهر قزوین افزوده شدند.

باجلان بیان کرد: محله‌های آخوند، امامزاده حسین، تهران قدیم، دیمج، راه‌ری، ملک‌آباد، سپه، سعدی، شیخ آباد، مغلواک، بازار و بلاغی  از محلات بافت فرسوده هستند که متداخل با بافت تاریخی (میراثی) می‌باشند.

این مسئول ادامه داد: در این طرح محله‌های حیدری، نواب شمالی، نواب جنوبی، راه آهن، اصفهان، هادی‌آباد، راه ری، دیمج(غرب رودخانه بازار) و سعدی (غرب رودخانه بازار) از محلات خارج از بافت تاریخی (غیرمیراثی) هستند.

وی محدوده‌های باغ نشاط، پشت هتل قدس، کوی بهار، شیشه، آزادی را از سکونتگاه غیررسمی متصل به شهر و محدوده‌های چوبیندر، خیرآباد، مشعلدار، ناصرآباد، اسماعیل آباد، وثوق آباد، حسن آباد و نجف آباد را از سکونتگاه غیررسمی منفصل به شهر در این طرح عنوان کرد.

باجلان عنوان کرد: در این طرح ۵ بسته تشویقی در زمینه‌های شهرسازی، اداری، مالی، اسکان موقت و زمین و آپارتمان معوض به منظور ترغیب مردم برای احیا و نوسازی در محدوده‏های ناکارآمد ارائه شده است.

وی با اظهار اینکه سیاست‌ها و برنامه‌های بهسازی و نوسازی شهری در ایران، طی سه دهه گذشته روند تکامل را پیموده و منجر به اقدامات اجرایی در محلات هدف این برنامه ها شده است، گفت:  در دهه 80 شمسی، معیارهای تعیین محدوده های بافت فرسوده سه شاخص اصلی ریزدانگی، عدم استحکام (فرسودگی کالبدی) و نفوذناپذیری بود که هر بلوک شهری که بیش از 50 درصد آن چنین ویژگی هایی داشت، جزو محدوده بافت فرسوده شهری شناخته و تصویب می شد.

باجلان ادامه داد: با این وصف، تمام بخش های شهر قزوین در سال 1389 بر اساس معیارهای تعیین شده از سوی شورای عالی شهرسازی و معماری ایران ارزیابی و 508 هکتار از سطح شهر در محدوده بافت فرسوده شهری قرار گرفت و به تصویب کمیسیون ماده 5 استان رسید و طی سال های اخیر و با افزایش توجه به محدوده های ناکارآمد در قالب برنامه ها و طرح های بازآفرینی شهری و با عنایت به ضرورت تدقیق محدوده های هدف بازآفرینی (بافت های فرسوده و سکونتگاه های غیر رسمی)، شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در سال  1400 شیوه نامه شناسایی محدوده ها و محلات هدف بهسازی، نوسازی و بازآفرینی شهری را بازنگری و اصلاح نموده و بابت ارزیابی سطح شهرها با هدف شناسایی محدوده ها و محلات ناکارآمد، 27 شاخص در قالب سه معیار اصلی مخاطرات، نازل بودن کیفیت محیط کالبدی و نازل بودن کیفیت زندگی تعیین نمود.

وی گفت: با توجه به شاخص‌های جدید ارزیابی بافت فرسوده و بر اساس بخشنامه سال 1401 شورای عالی شهرسازی و معماری ایران در خصوص سیاست ها و ضوابط تشویقی کالبدی متضمن نوسازی محلات ناکارآمد شهری و بافت فرسوده، شهرداری‌ها موظف به تدقیق محدوده های هدف بازآفرینی و تدوین بسته های تشویقیِ بومی ویژه این محلات شدند.

باجلان ادامه داد: شهرداری قزوین به عنوان یکی از شهرداری های پیشرو در امر بازآفرینی شهری در کشور، بر اساس دستورالعمل ها و بخشنامه های ابلاغی و با اخذ مجوز از سوی شورای اسلامی شهر قزوین، در سال 1402 نسبت به انعقاد قرار داد با مشاور جهت بررسی تمام محلات شهر قزوین مطابق با شاخص های 27 گانه ارزیابی محدوده های ناکارآمد و تدوین بسته های ضوابط تشویقی کالبدی متضمن نوسازی اقدام نمود که پس از بررسی‌های میدانی و مطالعه در ابعاد مختلف، محدوده های هدف بازآفرینی شهری در قزوین تدقیق گردید. بر این اساس، 19 محله در شهر قزوین با وسعت (در مجموع) 1004 هکتار به عنوان محلات هدف شناسایی شد. نکته قابل ذکر این که، بخش قابل توجهی از سکونتگاه های غیر رسمی و نواحی منفصل قزوین که در محدوده بافت فرسوده قرار نداشت، جهت اصلاح ساختار شهری یا اصلاح سازوکار مسکن و بهره مندی از امتیازات و تشویق های ویژه این محدوده ها، مدنظر قرار گرفت.

این مسئول ادامه داد:  برای اولین بار در کشور، ضوابط تشویقی کالبدی متضمن نوسازی به ویژه برای هر محله با توجه به مشخصات آن مانند بافت فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، حدنصاب تفکیک، عرض معابر و... تدوین گردید تا بیشترین بهره مندی برای ساکنین این محدوده ها صورت گیرد. با این وصف، تدوین ضوابط تشویقی برای محلات ناکارآمد در دسته بندی سکونتگاه های غیر رسمی منفصل و متصل شهری و با پیشینه روستایی، بافت فرسوده متداخل با بافت تاریخی (میراثی) و بافت فرسوده شهری (غیر میراثی) صورت گرفت.

وی اضافه کرد: ضمن بررسی محدوده های مختلف شهر بر اساس معیارهای محلات ناکارآمد، بخشی از محلات که بیش از 70 درصد سطح آنها در سال های اخیر و با توجه به سیاست های تشویقی نوسازی و برنامه های اجرایی شهرداری مانند تعریض، ساماندهی و آسفالت معابر، اصلاح شبکه جمع آوری و هدایت آبهای سطحی، ایجاد کاربری های عمومی و خدماتی مانند پارک و فضای سبز، بهبود محیط کالبدی و سیما و منظر شهری و... نوسازی شده بود، از محدوده های هدف بازآفرینی شهری خارج شد.

وی گفت: یکی از مهمترین این محدوده­ها، محله آبگیلک با وسعت 20 هکتار در شمال شهر قزوین است که از ابتدای دهه 90 شمسی سیاست­های تشویقی نوسازی برای آن در نظر گرفته و این باعث شد که بیش از 70 درصد محدوده، نوسازی گردد. در حال حاضر ضوابط ساخت و ساز در محله آبگیلک مطابق ضوابط طرح تفصیلی شهر قزوین بوده و برای سایر محلات هدف بازآفرینی شهری نیز این برنامه ریزی انجام شده تا طی یک دهه، رشد و توسعه در آنها صورت گیرد.