تحول در نوسازی بافت‌های فرسوده قزوین؛ از آمار تا اقدامات عملی
در گفت‌وگوی ویژه خبری با سیدمحمد علمی، معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین، جزئیات روند بازآفرینی بافت‌های فرسوده شهری با تمرکز بر محله هادی‌آباد تشریح شد. وی با اشاره به محدودیت‌های گسترش کالبدی شهر قزوین، بازآفرینی درونی را تنها راهکار مؤثر برای ارتقای کیفیت زندگی شهری دانست.
بخش اول گفت و گوی ویژه خبری
بازآفرینی، ضرورتی برای آینده پایدار قزوین
به گزارش روابط عمومی معاونت شهرسازی و معماری شهرداری قزوین؛ سید محمد علمی در این گفت‌وگو با بیان اینکه حدود پنج درصد از مساحت شهر قزوین در محدوده بافت‌های فرسوده قرار دارد، اظهار کرد: در دهه ۸۰ ارزیابی اولیه با سه شاخص نفوذناپذیری، ریزدانگی و عدم استحکام انجام شد و مساحت بافت فرسوده قزوین ۵۰۴ هکتار برآورد شد. اما در ارزیابی سال ۱۴۰۲، با اعمال ۲۷ شاخص جدید شورای‌عالی شهرسازی، این عدد به ۱۰۰۴ هکتار افزایش یافت.
وی افزود: افزایش مساحت بافت فرسوده به‌دلیل الحاق برخی نواحی منفصل به محدوده شهری و انطباق این نواحی با شاخص‌های جدید بازآفرینی شهری بوده است.
از "بافت فرسوده" تا "بازآفرینی شهری"
علمی با تأکید بر تغییر رویکرد در نگاه به محلات کم‌برخوردار گفت: «امروزه واژه "بازآفرینی شهری" جایگزین اصطلاح "بافت فرسوده" شده است. این تغییر نشان‌دهنده نگاه نوین به توسعه شهری است که تنها به کالبد نگاه نمی‌کند، بلکه مسائل اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی را نیز دربر می‌گیرد.
وی با اشاره به ویژگی‌های منحصربه‌فرد شهر قزوین اظهار کرد: قزوین به‌دلیل محصور بودن در میان باغستان‌های سنتی، قابلیت گسترش افقی ندارد، تنها جبهه شمالی شهر تا حدودی قابل توسعه است که آن‌هم به دلیل مجاورت با ارتفاعات طبیعی، محدود است. بنابراین، توسعه درونی از طریق نوسازی بافت‌های ناکارآمد و فرسوده به عنوان یک راهبرد الزامی در دستور کار قرار گرفته است.
نقش طرح بازتنظیم تراکم در کیفیت زندگی شهری
به گفته معاون شهرسازی شهرداری قزوین، بر اساس سیاست‌های جدید جمعیتی، مشاوران تخصصی در سال ۱۴۰۲، کل بافت شهر را مورد بازبینی قرار دادند و تراز کاربری‌های عمومی در هر محله بررسی شد. در مناطقی که ظرفیت افزایش تراکم وجود داشت، بازتنظیم تراکم اعمال شد.
علمی گفت: این اقدام علاوه بر افزایش بهره‌وری از زمین، موجب ارتقای کیفیت زندگی و بهبود زیرساخت‌های شهری در آینده خواهد شد.
هوشمندسازی فرآیندها؛ از مراجعه حضوری تا کارتابل شهروند
علمی بخش قابل‌توجهی از گفت‌وگوی خود را به تشریح اقدامات شهرداری در حوزه هوشمندسازی خدمات شهرسازی اختصاص داد و گفت: یکی از تحولات مهم، اتصال دفاتر اسناد رسمی به سامانه شهرداری است. امروز شهروندی که قصد دریافت استعلام یا نقل و انتقال پلاک را دارد، نیازی به مراجعه حضوری به شهرداری ندارد؛ بلکه همه مراحل از طریق دفترخانه و سیستم لینک‌شده انجام می‌شود.»
وی افزود: در مواردی که نیاز به بازدید میدانی از ملک وجود داشته باشد، پیامک اطلاع‌رسانی برای متقاضی ارسال می‌شود و پاسخ نهایی نیز به‌صورت مستقیم از طریق همان دفتر اسناد رسمی قابل دریافت است. همچنین طبق گفته وی، دبیرخانه‌های کمیسیون ماده صد و ماده پنج نیز به‌صورت کاملاً سیستمی فعالیت می‌کنند و کلیه پرونده های مربوط به تخلفات ساختمانی و تغییر کاربری‌ها بدون نیاز به پرونده فیزیکی، در قالب کارتابل هوشمند بررسی می‌شوند. به این ترتیب، شهروندان می‌توانند از طریق موبایل یا لپ‌تاپ، مراحل را پیگیری کرده و رأی نهایی را نیز از همان سامانه دریافت کنند.
پیشتازی قزوین در طرح تدقیق بازآفرینی
معاون شهرسازی و معماری شهرداری قزوین با اشاره به طرح جدید تدقیق محله‌محور گفت: قزوین نخستین شهر کشور است که برای محدوده‌های هدف بازآفرینی، طرح محله‌محور تهیه کرده است، در این طرح، وضعیت هر محله به‌صورت مجزا بررسی شده و بر اساس شرایط اجتماعی، اقتصادی و کالبدی آن، بسته‌های تشویقی خاص طراحی شده‌اند.
وی ادامه داد: در گذشته، تخفیف عوارض در همه کشور یکسان و حداکثر تا ۵۰ درصد بود، اما اکنون در قزوین این تخفیف بین ۷۰ تا ۷۵ درصد است و در برخی محلات نظیر هادی‌آباد تا ۱۰۰ درصد معافیت اعمال شده است.
